Prostaatklachten, met name BPH, vanuit ayurvedisch perspectief

In deze lezing gaat Vd. Alaknanda Rao in op de ayurvedische dynamiek die ‘verscholen’ ligt achter wat wij ‘goedaardige prostaatvergroting’ (BPH – Benign Prostatic Hypertrophy) noemen. Prostaatvergroting is natuurlijkerwijze deels gerelateerd aan leeftijd, maar aan BPH klachten is wat te doen! Daarvoor moeten we eerst die net genoemde, achterliggende dynamiek in de fysiologie begrijpen, vanuit ayurvedisch perspectief.

Mutra Vaha Srotas en BPH

In de klassieke ayurvedische geschriften wordt een levendige beschrijving van Mutra Vaha Srotas Vikar – afwijkingen van het urineweg-systeem – gegeven. Er worden verscheidene aandoeningen besproken en één daarvan is Mutraghata – ofwel obstructieve uropathie. Mutraghata (obstructieve uropathie) wordt als klinische entiteit genoemd (Roga Adhikar). Een subklinische entiteit (Roga Vinishchaya) is Astheela Granthi. De Astheela Granthi variant van Mutraghata komt in grote mate overeen met de subklinische entiteit van Benign Prostatic Hyperplasia of Benign Enlargement of Prostate (B.E.P.). Meerdere malen wordt naar deze aandoening verwezen met de term ‘Vata Astheela’ omdat deze aandoening zich voornamelijk manifesteert als gevolg van een verstoring van Vata – een van de drie regulerende krachten in het lichaam volgens Ayurveda.

Manifestaties en symptomen van BPH die in de lezing van Vd. Alaknanda Rao aan de orde zullen komen:

• onderbrekingen bij urineren
• verminderde kracht van urineren
• verminderde kracht van urinestroom
• druppelen na urineren
• een gevoel na urineren dat de blaas niet geheel geleegd is
• nachtelijke urinelozingen (nocturia)

Astheela Granthi – de prostaatklier en Shukra Vaha Srotas

De term Astheela Granthi kan men terugvinden in de Charaka Samhita, Sushruta Samhita en in de Asthanga Hridayam van Vaghbata (naar deze geschriften wordt wel verwezen als ‘de drie grote klassieken’).

Volgens Sushruta, de vader van de chirurgie, is de Astheela Granthi – de prostaatklier – een enkelvoudige donut-vormige klier, die onder de Mutra Jhadhar (de urineblaas) ligt en het bovenste deel van de Mutra Prasek (de urethra) omsluit.

De klier mondt uit in de urethra en scheidt daar een alkaline vloeistof in uit – hetgeen in moderne termen prostaatvloeistof genoemd wordt, maar die in ayurvedische termen omschreven kan worden als een mengeling van Kapha Dhatu en Kshara Drava. Dit mengsel behoort tot de Shukra Dhatu – het reproductieweefsel en de reproductievloeistoffen in het menselijke lichaam (sperma in geval van mannen). Ter conclusie: naast de Mutra Vaha Srotas speelt – zoals hierboven al aangegeven – ook de Shukra Vaha Srotas een rol bij aandoeningen van de prostaat.

Behandeling van BPH en gerelateerde klachten en symptomen

In de lezing van Vd. Alaknanda Rao zullen de volgende aspecten aan bod komen:

• aanpassen van voeding en leefstijl
• behandelen van BPH met medicinale kruiden, remedies en olie
• voorbeelden hiervan aan de hand van specifieke BPH symptomen (zie overzichtje hierboven)
• bespreking van een aantal daarbij behorende focus-remedies
• yoga chikitsa (behandeling) die bij deze aandoening (of het voorkomen ervan) nuttig kan zijn 

Wat je zult meenemen uit deze lezing:

• Een duidelijke en compacte lijst van enkelvoudige kruiden die nuttig zijn bij het behandelen van een aantal relevante BPH symptomen (zie overzichtje hierboven); de dosering ervan, de tijd van inname, etc.
• Idem voor een duidelijke en compacte lijst van complex-remedies die nuttig zijn bij het behandelen van een aantal relevante BPH symptomen
• Een duidelijke lijst van “Do en Don’t” wat betreft dieet en levensstijl bij de behandeling van een aantal relevante BPH symptomen (zie overzichtje hierboven)
• Uitleg en instructies bij yoga chikitsa behandelingen: asanas en pranayama
• Korte uitleg over de rol en het nut van Panchakarma behandelingen bij BPH

Nog wat meer ayurvedische achtergrond:

Bij de geboorte weegt de prostaatklier slechts een paar gram. Het gewicht neemt toe tot 20 gram op de leeftijd van 20 jaar, onder invloed van androgeen, een hoofdzakelijk mannelijk hormoon. Dit proces van de toename of groei van deze klier (qua gewicht en omvang) is een natuurlijk fysiologisch proces dat – vanuit ayurvedisch perspectief – wordt aangestuurd door de bioregulerende principes Vata, Pitta en Kapha. Deze principes dienen voor een gezonde ontwikkeling van de prostaat in balans met elkaar te zijn.

Ouderdom brengt een verhoging van Vata met zich mee, vaak leidend tot een verstoring van Vata. Een verstoorde en verhoogde Vata kan op de prostaat en de urinewegen een pathologisch effect hebben, dat uiteindelijk uitmondt in BPH. Management van de drie Dosha’s en met name van Vata is derhalve van groot belang. De groei van de prostaatklier is constant tot de leeftijd van 25 jaar. Aandoeningen beginnen zich in de regel voor te doen na het 45e levensjaar. Als gevolg van de toename van Vata rond deze leeftijd neemt de frequentie van urineren toe. 80 – 90% van alle mannen kan in deze leeftijd enige mate van BPH hebben.

Pathologische onderwerpen die in dit kader aan de orde zullen komen in de lezing, zijn:

• Yoga Chikitsa en pranayama als remedie, met name wat betreft het Apana Vayu gebied in het lichaam
• Vata Sthana: Mutra en Shukra Vaha Srotamsi bevinden zich in een Vata gebied. Behandeling van aandoeningen in dit gebied richt zich dan ook vaak op de behandeling van Vata Dosha en met name Apana Vayu.
• Kapha Dosha verstoringen: tevens speelt via de connectie met het Kapha karakter van de prostaat de Kapha Dosha een belangrijke rol.
• Pitta Dosha betrokkenheid: wanneer het gaat om ontstekingen en infecties is (ook) de Pitta Dosha betrokken.
• Agni en Ama: volgens Ayurveda speelt in heel veel gevallen een slechte spijsvertering een belangrijke rol bij het ontstaan en ontwikkelen van stagnatie aandoeningen aan de urinewegen.
• Remedies: meerdere voorbeelden zullen in deze lezing toegelicht worden.

Door wie en voor wie:

Vd. Alaknanda Rao, Ayurvedisch arts (BAMS), geboren, getogen en gekwalificeerd in India, maar al 20 jaar praktiserend als Ayurveda Practitioner en docent in Europa, zal een diepgaand overzicht geven van Ayurveda en menopauze klachten: voeding, levensstijl, kruiden en therapieën ter behandeling van de gepresenteerde menopauze aspecten.

Voor wie: Een informerend en educatief – klinisch gericht – seminar voor de Ayurveda Practitioner en andere therapeuten, alsmede voor gevorderde Ayurveda studenten.

Overige informatie:

Taal: Engels

Geaccrediteerd door de KTNO onder nr. ….(… ECTS) (VBAG/BATC/LNVG)

Let op: Neem contact op met je eigen vakvereniging om onze lezing(en) te laten erkennen door de KTNO

Docent: Vd. Alaknanda Rao
Prijs: €25,-
Datum: Zaterdag 25 maart 2023
Tijden: 10:00 uur – 17:00 uur (indicatie)
Locatie: Holisan, Lelystad