maart 2018

Professor emeritus Fred Brouns waarschuwt voor het ondoordacht volgen van diëten die zeer arm aan koolhydraten zijn. Steeds meer mensen schrappen terecht alle snel verteerbare suikers uit hun voeding, maar ze gaan daarbij ook andere koolhydraten vermijden. Het nut daarvan trekt Brouns (Universiteit Maastricht) in twijfel. Hij vatte het onderzoek rond 'zeer koolhydraatarm' en 'ketogeen' samen in het European Journal of Nutrition.

De houding jegens het gebruik van hoge doses vitamine C is binnen de reguliere geneeskunde op zijn zachtst gezegd sceptisch. Een in 2017 verschenen onderzoek met opmerkelijke, zo niet spectaculaire resultaten kan daar mogelijk tegenwicht aan bieden. Het betreft een kleine studie onder ernstig zieke mensen als gevolg van sepsis. Dit levensbedreigende ziektebeeld wordt gekenmerkt door een zeer heftige reactie van het lichaam op een infectie. In de meest ernstige gevallen ontstaat een septische shock of zelfs multi-orgaanfalen.

Wereldwijd bestaat bij ongeveer 1,88 miljard mensen een deficiëntie aan jodium en vooral zwangere vrouwen worden beschouwd als een risicogroep. Er zijn duidelijke verbanden vastgesteld tussen een jodiumtekort en een verhoogde kans op zwangerschapscomplicaties, maar er zijn ook effecten op de neurologische ontwikkeling van de kinderen. In een studie onder 48.297 moeder-kindparen uit Noorwegen werden deze gevolgen voor het nageslacht in kaart gebracht.

Trefwoorden

Patiënten met een stadium 3-woekering aan de dikke darm die regelmatig noten eten, hebben betere vooruitzichten van hun ziektebeloop. Vooral noten van bomen verhogen de overlevingskansen van patiënten, met liefst 46 % vergeleken met andere patiënten die pindanoten verkiezen. Onderzoekers van het Yale Cancer Center deden deze vaststelling bij 826 patiënten van wie de voedingsgewoonten gedurende gemiddeld 6,5 jaar opgetekend werden.

Trefwoorden

Darmbacteriën beïnvloeden ontsteking en immuniteit niet alleen vanuit het spijsverteringskanaal, ze zijn ook directe oorzaak van auto-immuunziekten, beweren onderzoekers van de Yale University in Science. Die hebben darmbacteriën geïdentificeerd die vanuit de dunne darm naar andere organen migreren en er een ontsteking kunnen opstarten. Ze hebben dit in de eerste plaats bij muizen aangetoond, maar ook uit weefselstalen van mensen zijn ze erin geslaagd om dergelijke bacteriën te isoleren.

Wandelen in Hyde Park (Londen) is gezond. De longen worden er beter op en het maakt de bloedvaten soepeler. Maar wanneer je twee uur langs een drukke straat zoals Oxford Street kuiert, dan vallen die effecten weg. De bloedvaten worden dan zelfs een beetje strammer. Dat is wat Britse wetenschappers hebben aangetoond bij 120 zestigplussers. De resultaten van hun studie verschenen in het gezaghebbende vakblad The Lancet.

Een combinatie van voedingsstoffen heeft klinisch relevante effecten bij patiënten met alzheimer. Dat beweren onderzoekers uit Engeland, Nederland en de VS in de Journal of Alzheimer's Disease op basis van drie RCT's en een open-labelstudie die rond een bepaald voedingssupplement gevoerd zijn. Het supplement in kwestie is een drankje waaraan DHA, EPA, uridine-monofosfaat, choline, foliumzuur, de vitamines B6, B12, C en E, selenium en fosfolipiden zijn toegevoegd.

Koffie rijk aan chlorogeenzuur en arm aan hydroxyhydrochinon maakt de bloedvaten soepeler, terwijl koffies met andere combinaties van inhoudsstoffen dat effect niet hebben. Dat namen Japanse wetenschappers waar bij 27 patiënten met borderline-hyptertensie. Ze denken dat chlorogeenzuur het endotheel van de bloedvaten tegen oxidatieve stress beschermt, terwijl hydroxyhydrochinon het endotheel zou beschadigen.

Het leefstijlprogramma Lifestyle, Energy, Fun & Friends (LEFF) verbetert de kwaliteit van leven van deelnemende kinderen en krijgt hen op een gezonder gewicht. LEFF is ontwikkeld door de Vrije Universiteit Amsterdam vanuit het project Care for Obesity en is nu ook erkend als effectief door het RIVM Centrum Gezond Leven. Kenmerkend voor LEFF is de positieve aanpak, het werken aan zelfvertrouwen en de aandacht voor duurzame gedragsverandering. Dit zorgt voor een effectieve behandeling van overgewicht en obesitas bij kinderen in de leeftijdsgroep 7 t/m 12 jaar.

Financiële banden met de industrie beïnvloeden resultaten van wetenschappelijke studies, dat is ook in de voedingswetenschappen een bekend probleem. De voedingsindustrie vertegenwoordigt een enorme markt, dus door invloed uit te oefenen op de wetenschappelijke gang van zaken kan winst geboekt worden. Maar financiële belangen zijn niet de enige vorm van belangenverstrengeling, schrijven de Amerikaanse professoren in gezondheidsonderzoek en statistiek John Ioannidis en John F. Trepanowski in een opmerkelijk opiniestuk verschenen in de JAMA.

Huilbaby's huilen minder dankzij een supplement dat kamille, citroenmelisse en een 'probioticum' met dode bacteriën bevat. Dat wees Italiaans onderzoek uit waarbij drie groepen van zestig huilbaby's behandeld werden met respectievelijk het supplement, simethicon en een levend probioticum. Na 28 dagen huilden de baby's die het supplement kregen gemiddeld 53 minuten per dag, significant minder dan de simethicongroep die nog 97 minuten huilde. Tussen het supplement en het gewone probioticum (62 minuten) zagen de onderzoekers geen significant verschil.

Tijdens de zoektocht naar de heilzame componenten van olijfolie stootten Spaanse wetenschappers op een opmerkelijk effect. Een supplement met 45 mg hydroxytyrosol verdubbelt de vitamine C-status van het bloed. Deze vaststelling deden ze bij 14 vrijwilligers met lichte hyperlipidemie die het supplement 16 weken lang namen. Toename van vitamine C in serum was echter zowat het enige significant effect dat in de studie genoteerd werd.

De pikante stof uit rode peper, capsaïcine, vergemakkelijkt het slikken bij oudere mensen. Japanse artsen lieten 25 ouderen met 'dysfagie' een supplement met capsaïcine of placebo nemen. In de capsaïcinegroep meldde 39 % een verbetering van het inslikken van voedsel tegenover 6 % in de placebogroep. Als supplement legden de deelnemers vlak voor het eten twee gelatineblaadjes op de tong waarin 0,75 µg capsaïcine verwerkt was. Dat is een erg lage dosis: in westerse landen bedraagt de gemiddelde inname maximum 2 mg per dag terwijl inname in Mexico en Thailand kan oplopen tot 250 mg per dag.

Wat uit onderzoek onder knaagdieren al bekend was, lijkt ook voor mensen te gelden: suppletie met choline verbetert de hersenontwikkeling. Amerikaanse wetenschappers toonden dat althans aan voor vrouwen in het derde trimester van hun zwangerschap en de cognitieve ontwikkeling van hun nakomelingen.

Steeds vaker zijn bacteriën resistent voor antibiotica, maar hoe kunnen infecties dan nog bestreden worden? Met nieuwe behandelingen met peptiden, zoals SAAP-148, een krachtigere variant van LL-37, die een belangrijke rol speelt in de bestrijding van infecties door het menselijk afweersysteem. Dat schrijven onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), Academisch Medisch Centrum (AMC) en Brandwondenzorg Nederland in hun publicatie in Science Translational Medicine. Peptiden zijn korte ketens van aminozuren, de bouwstenen van eiwitten.

Trefwoorden

Dertig gram cashewnoten per dag verhoogt de HDL-cholesterol en verlaagt de systole-bloeddruk bij Indiase patiënten die aan diabetes type 2 lijden. Dat vond internationaal onderzoek waaraan de Amerikaanse professor in de epidemologie en voeding Walter Willett ook meewerkte. Op andere metabole parameters, zoals gewicht, suiker- en insulinespiegel en bloedvetten had cashewnoten geen impact. Zowel de controlegroep als de cashewgroep volgden een aangepast dieet specifiek voor diabetespatiënten.

Het onder begeleiding verbeteren van de leefstijl van vrouwen met overgewicht en een kinderwens heeft positieve gevolgen voor hart en vaten. Dat schrijven onderzoekers van het AMC in Amsterdam en het UMCG in Groningen in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE. Daarnaast zorgt de leefstijlbegeleiding er voor dat ze zich beter voelen en vaker op de natuurlijke manier zwanger worden.