VGBC2021 | Ontstekingen: handvaten voor signalering symptomen en advies

De basiskenmerken van een (acute) ontsteking zijn roodheid, warmte, zwelling, pijn en verminderd functioneren. Heb je een wondje, dan herken je deze kenmerken heel eenvoudig. Ga je met sporten flink door je enkel, dan zit de ontsteking in het lichaam en is deze minder eenvoudig, maar nog steeds heel duidelijk te herkennen. Dit zijn voorbeelden van acute ontstekingen die bij jong en oud, gezond of ziek en mens en dier van nature voorkomen. Ook de gevolgen die ontstaan bij een virale of bacteriële infectie, zoals koorts, en actieve afweercellen, antistoffen en immuungerelateerde hormonen, zijn natuurlijke functionele ontstekingsreacties.

In de westerse leefstijl zien we echter veel uitingen van niet-natuurlijke, niet-functionele ontstekingsreacties. Een deel van deze reacties zijn onzichtbaar, slechts met laboratoriumonderzoek of onder de microscoop te ontdekken. Ze zijn gerelateerd aan een fenomeen dat low grade inflammation wordt genoemd, een toestand van het immuunsysteem waarbij de balans tussen aanvallen of rustig observeren verschoven is naar het kiezen voor de aanval. Dit is vrijwel bij iedereen in Nederland aanwezig. Want we bewegen te weinig, eten onvoldoende gezond, hebben te veel stress en te weinig slaap, en we hebben simpelweg te maken met veroudering. Een belangrijk aangrijpingspunt, naast de bekende levensstijladviezen, bestaat uit natuurlijke producten waarvan wetenschappelijk beschreven is dat ze de balans binnen het immuunsysteem kunnen helpen terug te brengen.

De disbalans in het immuunsysteem heeft ook een wisselwerking met het tot expressie komen van ontstekingen die wel te observeren zijn. Pijnlijke en stijve gewrichten, eczeem, wondjes die niet genezen, structurele allergieën en reumatische klachten spelen bij miljoenen mensen een rol. De medische aanpak richt zich vaak op ontstekings- en pijnstilling via NSAIDs of het gebruik van de veel zwaardere corticosteroïden. Echter ook bij deze ernstigere ontregeling van het immuunsysteem zijn er maatregelen te nemen in leefstijl en natuurlijke producten. In deze presentatie richt de aandacht zich vooral op de polyfenolen en aanverwante nutriënten, een groep natuurlijke stoffen die ook beschikbaar zijn als supplement en die een breed therapeutisch effect hebben op de disbalans van het zowel het immuunsysteem alsook de stofwisseling. Bekende polyfenolen zijn resveratrol, quercitine en curcumine.

Drs. Remco Verkaik

Drs. Remco Verkaik studeerde Medische Biologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht en werkte vervolgens bij de Faculteit Farmacie als Docent en toegevoegd onderzoeker. De laatste 20 jaar specialiseerde hij zich in het ontwikkelen van lifestyle-interventies waarin voeding, lichaamsbeweging, voedingssuppletie en vasten gecombineerd worden om zeer snelle medisch en fysiologisch significante resultaten te behalen. Meest bekend is zijn programma Sportvasten, welke een sterk ontstekingsremmend effect heeft. Remco is onderdeel van het EULEAN consortium, een wetenschappelijke samenwerking waarin het Erasmus MC, de Sportuniversiteit Keulen en de universiteit van Caserta werken aan het verbeteren van een gezonde lichaamssamenstelling.