Ontstekingen: handvaten voor signalering symptomen en advies

De basiskenmerken van een (acute) ontsteking zijn roodheid, warmte, zwelling, pijn en verminderd functioneren. Heb je een wondje, dan herken je deze kenmerken heel eenvoudig. Ga je met sporten flink door je enkel, dan zit de ontsteking in het lichaam en is deze minder eenvoudig, maar nog steeds heel duidelijk te herkennen. Dit zijn voorbeelden van acute ontstekingen die bij jong en oud, gezond of ziek en mens en dier van nature voorkomen.

Ook de gevolgen die ontstaan bij een virale of bacteriële infectie, zoals koorts, en actieve afweercellen, antistoffen en immuun gerelateerde hormonen, zijn natuurlijke functionele ontstekingsreacties.
In de Westerse leefstijl zien we echter veel uitingen van niet natuurlijke, niet functionele ontstekingsreacties. Een deel van deze reacties zijn onzichtbaar, slechts met laboratoriumonderzoek of onder de microscoop te ontdekken. Ze zijn gerelateerd aan een fenomeen dat low grade inflammation wordt genoemd, een toestand van het immuunsysteem waarbij de balans tussen aanvallen of rustig observeren verschoven is naar het kiezen voor de aanval. Dit is vrijwel bij iedereen in Nederland aanwezig. Want we bewegen te weinig, eten onvoldoende gezond, hebben te veel stress en te weinig slaap, en we hebben simpelweg te maken met veroudering. Een belangrijk aangrijpingspunt, naast de bekende levensstijladviezen, bestaat uit natuurlijke producten waarvan wetenschappelijk beschreven is dat ze de balans binnen het immuunsysteem kunnen helpen terug te brengen.
De disbalans in het immuunsysteem heeft ook een wisselwerking met het tot expressie komen van ontstekingen die wel te observeren zijn. Pijnlijke en stijve gewrichten, eczeem, wondjes die niet genezen, structurele allergieen en reumatische klachten spelen bij miljoenen mensen een rol. De medische aanpak richt zich vaak op ontstekings- en pijnstilling via NSAIDs of het gebruik van de veel zwaardere corticosteroiden. Echter ook bij deze ernstigere ontregeling van het immuunsysteem zijn er maatregelen te nemen in lifestyle en natuurlijke producten. In deze presentatie richt de aandacht zich vooral op de polyphenolen en aanverwante nutriënten, een groep natuurlijke stoffen die ook beschikbaar zijn als supplement, en die een breed therapeutisch effect hebben op de disbalans van het zowel het immuunsysteem alsook de stofwisseling. Bekende polyphenolen zijn resveratrol, quercitine en curcumine.

Over de spreker

Drs Remco Verkaik, medisch bioloog, is gespecialiseerd in de effecten van vasten en sport als lifestylemethode ter verbetering van welvaartsziekten